Szorty czyli krótko 16.09.2014

Kap, kap, kap – można usłyszeć na stacji Kálvin tér nowej, czwartej linii metra. Już kilka razy w czasie obfitych opadów woda zaczęła się przesączać i kapać na głowy oczekujących na peronie pasażerów. W prasie pojawiły się zdjęcia tychże uzbrojonych w rozłożone parasole. W ciągu dwóch pierwszych tygodni września w całym kraju spadło 5 razy tyle deszczu co średnio o tej porze roku. Najcięższa sytuacja panuje na zachodzie Węgier w Kraju Zadunajskim (Dunántúl), gdzie kilka miejscowości zostało całkowicie odciętych od świata, zamknięto ponad 20 dróg krajowych. W komitacie Zala ewakuowano ludzi z kilku zagrożonych miejscowości. Ulewy wyrządziły duże straty w rolnictwie, m.in. w uprawie winorośli co spowoduje podrożenie win z niższej kategorii cenowej. Winiarze mówią o szkodach szacowanych na miliardy forintów. Oprócz rejonu zadunajskiego ucierpiało wiele winnic w rejonie Sopronu i Villány, w lepszej sytuacji są te z Mátry, Egeru i Tokaju. Opóźniają się też prace przygotowujące glebę pod uprawę, w wielu miejscach wciąż stoi woda uniemożliwiając wjazd sprzętu rolniczego.

Tibor Navracsics został zaproponowany jako kandydat na komisarza odpowiedzialnego w Komisji Europejskiej za oświatę, kulturę, kwestie związane z młodzieżą, obywatelstwem oraz za sport. Navracsics, z wykształcenia prawnik i politolog jest wiceprzewodniczącym Fideszu, w latach 2010-14 pełnił w rządzie funkcję wicepremiera, był ministrem administracji i sprawiedliwości, obecnie jest ministrem spraw zagranicznych. Fidesz przyjął propozycję dla Navracsicsa z zadowoleniem podkreślając, że jego zadanie poprzez określenie bytu młodych ludzi w Europie będzie oznaczało określenie przyszłości Europy (czyżby drugi Giertych, tylko na większą skalę? Czy można spodziewać się projektu mundurków dla uczniów w całej Europie? :) Partyjni koledzy podkreślają 20 letnie doświadczenie Navracsicsa jako wykładowcy uniwersyteckiego, co dodatkowo predestynuje go do tej funkcji. Wśród opozycji głosy komentarzy są podzielone. LMP chwali decyzję i podkreśla jej wagę, ale już MSZP odczuwa rodzaj schadenfreude upatrując w tym wyborze policzka wymierzonego Orbánowi przez Junckera. Orbán był zdeklarowanym przeciwnikiem w wyborze Junckera i próbował tworzyć koalicje z Davidem Cameronem. Kiedy Angela Merkel przeprowadziła wybór swego kandydata wskazała od razu konieczność powetowania „straty” Cameronowi, nie wspominając jednak słowem o Orbánie. Tym samym węgierski premier stał się największym przegranym tego sporu, upokorzonym przez wielkich Europy. update 6 paźdz.: W dzisiejszym głosowaniu kandydatura Navracsicsa na tę funkcję została odrzucona i jako komisarz ma on otrzymać inną tekę.

Jak podaje portal Index, w ostatnich latach wielu oszustów rosyjskich i ukraińskich wykorzystało możliwość nabywania obywatelstwa węgierskiego przez mieszkańców Zakarpacia w celu uzyskania swobody przemieszczania się na terenie UE. Pośrednictwo w procederze oparte jest na działaniach mafijnych i kryją się za nim ogromne pieniądze. Wg. portalu mogło mieć miejsce nawet kilkadziesiąt tysięcy przypadków fałszerstw. W ramach przyśpieszonej procedury (obowiązującej dla osób o węgierskich korzeniach) obywatelstwo mogły uzyskać osoby nie znające nawet węgierskiego, które przedstawiały fałszywe dokumenty potwierdzające znajomość języka, a które w czasie składania przysięgi zastępowali podstawieni dublerzy – nikt nie sprawdzał ich wyglądu. Mówi się, że w procederze na Węgrzech brały udział lokalne władze samorządowe, które ułatwiały wszystko biorąc w zamian łapówki. Na te doniesienia rząd zareagował podjęciem kroków prawnych wobec… Indexu i wzywając portal do przedstawienia dowodów na opisane w artykule rewelacje.

Z początkiem września wystartował długo oczekiwany system rowerów miejskich Bubi. Pierwotnie miał być uruchomiony w kwietniu, ale kolejne miesiące przynosiły nowe problemy, głównie z oprogramowaniem. Do dyspozycji użytkowników jest 1100 rowerów i 76 stacji oddalonych od siebie o ok. 300-500 metrów. Rowerzyści, którzy testowali Bubi w okresie poprzedzającym oficjalny start narzekali na to, że rowery dość ciężko chodzą. Możliwe, że w najbliższym czasie koła zostaną zastąpione lżejszymi, co wg. wykonawcy ma zwiększyć komfort jazdy. Hmm, wygląda to raczej na problem konstrukcji napędu, a nie samych kół. Miałam okazję wypróbować w czasie jednej z akcji promocyjnych – faktycznie ciężko się na tym jeździ.

Zakończył się generalny remont kościoła kalwińskiego w Debreczynie (református nagytemplom). Na remont przeznaczono ok. 1 mld forintów ze środków krajowych i unijnych. Dla zwiedzających udostępniono wieżę wschodnią, w której zamontowano windę. Na górze powstał taras widokowy łączący obie wieże, skąd rozciąga się piękny widok na główny plac miasta.

Powstało największe malowidło festiwalu Kolorowe Miasto. Mural zajmuje powierzchnię 579  i nosi tytuł Buda czy Peszt? Autorami obrazu są Void, Petyka, Transone i Fork. Część przedstawiająca Peszt ma bardziej graficiarski charakter, Buda w kolorystyce i formie jest spokojniejsza. Dzieło powstawało przez 40 dni, do pomalowania ściany użyto 1000 litrów farby. Efekt możecie zobaczyć na ul. Kazinczy 37-41.

Nie próżnuje też Neopaint. W międzyczasie zmienili w bajkowy świat szarą ścianę przy boisku szkoły podstawowej Baross Gábor Általános Iskola w dzielnicy Erzsébetváros.

Reklama

Zapowiedzi 14.08.2014

14-16 sierpnia: Los An Gyenes – impreza w Gyenesdiás nad Balatonem w stylu lat 50, amerykańskie samochody, pin-up girls, rock&roll, rockabilly.

14-20 sierpnia: Balatoni H.E.K.K. és Egészség Fesztiválryby na zdrowie nad Balatonem w Balatonföldvár, potrawy z ryb balatońskich, promocja zdrowego trybu życia i właściwego odżywiania, na miejscu porady lekarskie.

15-21 sierpnia: Debreceni Virágkarnevál – słynny karnawał kwiatów w Debreczynie, sto lat tradycji, artystyczne kompozycje wykonane z ogromnej ilości kwiatów przetaczają się przez miasto na kilkunastu platformach, wystawy kwiatów, muzyka, przedstawienia teatralne, główna parada 20 sierpnia. Tu szczegóły.

15-17 sierpnia: Bor, mámor, Bénye Fesztivál – festiwal wina i gastronomii odbywający się w Erdőbénye w pobliżu Tokaju. Imprezie towarzyszą koncerty jazzowe, muzyki ludowej i muzyki świata, wycieczki po okolicy, wystawy. Bardzo bogaty program, dostępny również w j. ang. tu

15-17 sierpnia: Végvári Napok – turnieje i pokazy rycerskie na zamku w Sümeg. Szczegóły tutaj.

15-20 sierpnia: Boglári Szüreti Fesztivál – winobranie w Balatonboglár. Szczegóły festiwalu tutaj.

15-24 sierpnia: Siófolk Festival – święto wina i chleba w Siófok. Tu program.

16-17 sierpnia: Mátrai Borvigasság – święto wina w Abasár. Zaprezentują się lokalni producenci wina z regionu Mátra. Tu program.

16-19 sierpnia: cykl imprez historycznych w Székesfehérvár – na scenie zobaczymy koronację i legendy związane ze Św. Władysławem; średniowieczny targ z rękodziełem, pokazy grup rekonstrukcyjnych. Szczegóły tutaj.

16-20 sierpnia: wytwórcy sztuki ludowej na pięć dni przeniosą się na Zamek. Ponad 50 warsztatów, można będzie zapoznać się z tradycyjnymi metodami pracy rzemieślników, liczne imprezy towarzyszące. W tym roku gościem honorowym będzie Turcja. Bardzo dokładny opis imprezy (również po angielsku) znajdziecie tutaj.

18-22 sierpnia: festiwal B. My Lake w Balatonvilágos, underground elektro. Szczegółowe informacje tutaj.

19-21 sierpnia: Lights OFF Festival – wielka impreza z muzyką elektroniczną, house (Budapeszt, Kopaszi gát – Rio XXL). Szczegóły.

19-20 sierpnia: Magyar Ízek Utcája – węgierskie smaki, nadbrzeże Dunaju po stronie Budy; koncerty na Clark Ádám tér przy Moście Łańcuchowym. Imprezy związane są ze świętem narodowym.

20 sierpnia: święto narodowe – dzień Św. Stefana. Przez cały dzień bezpłatne zwiedzanie Parlamentu, godz. 8.30 do 10.00 – uroczystości na Pl.Kossutha, przemówienie prezydenta Jánosa Ádera, godz. 10.00-22.00 – programy rodzinne nad Dunajem, godz. 17.00 – msza w Bazylice i uroczysta procesja z prawicą Św. Stefana, godz. 21.00 – pokaz ogni sztucznych.

20-23 sierpnia: festiwal Strand (Plaża) w Zamárdi nad Balatonem. Klasyczny festiwal w stylu starego VOLT. Kilka scen, głównie Węgrzy, ale wśród gości np. Papa Roach, pełna lista występujących tu.

21-24 sierpnia: Savaria – duży karnawał historyczny w Szombathely. Święto miasta o histori liczącej prawie 2 tys. lat, cykl wydarzeń kulturalnych, inscenizacji historycznych przypominających o rzymskiej przeszłości miasta. Strona karnawału tutaj.

Trylogia Munkácsyego

Słynną trylogię XIX wiecznego węgierskiego malarza realisty Mihálya Munkácsyego można oglądać w całości w debreczyńskim Déri Múzeum być może tylko do końca czerwca, gdyż wkrótce kończy się umowa z jednym z właścicieli części tryptyku. Od wielu lat był on częścią stałej ekspozycji muzeum Déri i to głównie dzięki niemu muzeum stało się miejscem pielgrzymek tysięcy odwiedzających. Miałam okazję zobaczyć całość trzy lata temu w Galerii Narodowej w Budapeszcie (do której przeniesiono olbrzymie malowidła na czas remontu w Déri Múzeum), na cieszącej się niebywałą popularnością wystawie Munkácsy: Krisztus-trilógia.

Dzieło składa się z trzech części: Chrystus przed Piłatem, Golgota i Ecce Homo, z których tylko ta ostatnia jest w posiadaniu muzeum Déri. Pozostałe dwie mają prywatnych właścicieli. Chrystus przed Piłatem to własność kanadyjskiej galerii Hamilton, z którą umowa wygasa w lipcu tego roku. Jeśli rząd nie wykupi obrazu, opuści on wkrótce Węgry, co byłoby wielką stratą dla kultury kraju. Muzeum z Debreczyna zwróciło się do rzeczoznawców o wycenę obrazu, ale dalsze starania dotyczące zakupu należą już do rządu. Drugą część, Golgotę wypożyczył muzeum Imre Pákh, amerykański kolekcjoner węgierskiego pochodzenia. Jest on skłonny sprzedać swoją część państwu węgierskiemu. Rozmowy w tej sprawie prowadzone były ze stroną rządową rok temu, ale nie doszło wtedy do finalizacji zakupu. Pákh miał też inne propozycje od prywatnych kolekcjonerów, gdy obraz przebywał na wystawach w Budapeszcie i w Wiedniu, ale uważa, że dzieło jest częścią węgierskiego dziedzictwa narodowego i powinno pozostać na Węgrzech w całości. Jego umowa wygasła w listopadzie 2013 roku i w tej chwili Golgota znajduje się w muzeum Déri bez ważnej umowy.

Jeśli uda się wykupić oba obrazy, Debreczyn zyska na pewno na ruchu turystycznym. Tym bardziej, że ostatnio duży nacisk kładzie się na rozwój regionalny i planuje nawet przeniesienie kilku ministerstw do mniejszych miast (do Debreczyna ma przeprowadzić się z Budapesztu Ministerstwo Rolnictwa). Jeśli latem wybieracie się do tego miasta lub w jego okolice koniecznie odwiedźcie Déri Múzeum by obejrzeć trylogię Munkácsyego. Miejmy nadzieję, że w tej sprawie rząd będzie działał szybko i nie dopuści, by obrazy zostały rozdzielone. Tutaj link do strony muzeum, w górnym menu odnośniki do historii dzieła i opis poszczególnych jego części (w języku angielskim).